Ο Πύργος στον Αρσανά της Μονής Σίμωνος Πέτρας είναι από τους καλύτερα διατηρημένους πύργους του 16ου αιώνα στο Άγιο Όρος χωρίς να έχει υποστεί ριζικές νεώτερες μεταρρυθμίσεις.

Η Μονή Σίμωνος Πέτρας, λεγόμενη και Σιμωνόπετρα είναι 13η στην ιεραρχία των μονών του Αγίου Όρους. Είναι ένα επταώροφο οικοδόμημα που εδράζεται σε ένα μυτερό γρανιτένιο βράχο ύψους 300 μέτρων.

Ο αρσανάς της μονής βρίσκεται στην παραλία στο μέσο του ανοίγματος της χαράδρας που κατεβαίνει από το μοναστήρι προς τη θάλασσα.

Ο πύργος του αρσανά είναι τετραώροφος και χτίσθηκε το 1567.

Ιστορία

Η μονή άρχισε να κτίζεται το 1257. Ιδρυτής της ήταν ο Όσιος Σίμων.

Κατά τα έτη 1365 - 1371 η μονή ανακαινίστηκε και επεκτάθηκε από τον Σέρβο ηγεμόνα των Σερρών Ιωάννη Ούγγλεση. Η Μονή κάηκε συνολικά τρεις φορές το 1581, το 1622 και το 1891. Τη σημερινή της μορφή την πήρε μετά την τελευταία μεγάλη πυρκαγιά του 1891.

Το λιμανάκι της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας, στη σημερινή μορφή του, αποτελείται από έναν πύργο, ένα εργατόσπιτο και δύο αρσανάδες, τον παλιό και το νέο.

Τα κτίρια του συγκροτήματος του αρσανά κτίστηκαν σε διάφορες οικοδομικές φάσεις. Στην παλαιότερη φάση ανήκει ο τετραώροφος πύργος, ο οποίος, σύμφωνα με την επιγραφή που υπάρχει επάνω από την είσοδο του, ανοικοδομήθηκε το έτος 1567, με χορηγία ενός αξιωματούχου της ηγεμονικής αυλής της Βλαχίας.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Οι διαστάσεις του πύργου στη βάση του είναι 7μx7μ. Το ύψος του είναι 16 μέτρα. Το πάχος τοιχοποιίας είναι 2μ. Στον πρώτο όροφο και 1μ. Στον τελευταίο.

Ο Πύργος αποτελείται από τέσσερις στάθμες σε καθεμία από τις οποίες υπάρχει μόνο ένας χώρος. Είναι ελεύθερος από τις τέσσερις πλευρές του. Είναι τετραγωνικής κάτοψης με μικρή μείωση προς τα πάνω και καλύπτεται με τετράριχτη στέγη που ήταν ξύλινη.

Στο κέντρο της κατώτατης στάθμης ένας πεσσός στηρίζει τα 4 σταυροθόλια που την καλύπτουν. Οι δύο ανώτεροι όροφοι έχουν κάτοψη συνεπτυγμένου σταυρού και καλύπτονται από πλίνθινους χαμηλούς θόλους. Ο ανώτατος όροφος ήταν προορισμένος για κατοικία καθώς έχει μεγάλο τζάκι, εξώστη στην νότια όψη και ναό του Αγίου Νικολάου.

Η είσοδος στο κτίριο γίνεται από τη στάθμη II με στενή και χαμηλή πόρτα, η οποία προστατεύεται με ξύλινο χονδρό θυρόφυλλο, επενδυμένο με μεταλλικά ελάσματα, και αμπάρα ξύλινη (ζυγός), που σύρεται μέσα στο πάχος του τοίχου.

Η επικοινωνία της στάθμης Ι με τη στάθμη II γίνεται μέσω καταπακτής (γκλαβανή), η οποία βρίσκεται αμέσως πίσω από την πόρτα και μέσα στο πάχος του τοίχου, και η οποία κλείνει με ξύλινο σανιδωτό καπάκι, που σήμερα είναι σχεδόν κατεστραμμένο. Το κλιμακοστάσιο καθόδου περιορίζεται στο πάχος του τοίχου και είναι σχεδόν υποτυπώδες, με ανισοϋψή και πολύ στενά σκαλοπάτια.

Η προσπέλαση στην III και IV στάθμη γίνεται με πέτρινο κλιμακοστάσιο, το οποίο βρίσκεται κατά μήκος της βορειοδυτικής πλευράς του Πύργου.

Οι εξωτερικοί τοίχοι του Πύργου είναι κατασκευασμένοι από λιθοδομή ασβεστόκτιστη, της οποίας το πάχος έχει μια σταθερή μείωση εξωτερικά από κάτω προς τα επάνω.

Τα ανοίγματα του Πύργου έχουν τη μορφή πολεμίστρας και διευρύνονται, όσο ανεβαίνουμε από κάτω προς τα επάνω. Κανονικά παράθυρα έχουμε μόνο στη στάθμη IV. Στη στάθμη III δύο από τις πολεμίστρες έχουν διευρυνθεί, για να μετατραπούν σε μικρά παράθυρα.

Το 2006 έγιναν εργασίες αποκατάστασης του πύργου. Οι επεμβάσεις πραγματοποιήθηκαν κατά τρόπο που δεν αλλοίωσαν το χαρακτήρα του και την αυθεντικότητά του.

Πηγές