Παραθαλάσσιος πύργος στο Άγιο Όρος πολύ κοντά στο λιμάνι της Δάφνης και πάνω στο δρόμο που οδηγεί από τη Δάφνη στις Καρυές.

Ανήκει στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου. Τελευταία γίνονται εργασίες αναστήλωσης στον πύργο, ο οποίος ήταν σε μεγάλο βαθμό κατεστραμμένος

Ιστορία

Ο πύργος είναι γνωστός ως «Πύργος της Πουλχερίας» ή «Πύργος της Κοντέσσας». Η Αυτοκράτειρα Πουλχερία θεωρείται κτήτωρ της Μονής Ξηροποτάμου.

Η Πουλχερία (399-453) ήταν κόρη του Αρκαδίου και αδελφή του Αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β΄ (του Μικρού). Από το 414 ασκούσε την εξουσία στο Βυζάντιο, στην αρχή ως επίτροπος του ανήλικου αδελφού της. Κράτησε πάντως τα ηνία της εξουσίας και μετά την ενηληκίωσή του Θεοδοσίου αλλά και μετά το θάνατό του το 450. Από μερικούς ιστορικούς συγκαταλέγεται στους αυτοκράτορες του Βυζαντίου, τουλάχιστον για την περίοδο 450-453.

Ο πύργος απεικονίζεται σε σχέδιο του Ρώσου περιηγητή Μπράσκυ του 1744 και φαίνεται να είναι σε καλή κατάσταση, και να έχει και τετράριχτη στέγη όπως πολλοί πύργοι στο Άγιο Όρος.

Η θέση και το μικρό σχετικά μέγεθος του πύργου δείχνουν ότι μάλλον ήταν παρατηρητήριο. Σύμφωνα με τον ιερομόναχο Γεράσιμο Σμυρνάκη, το 1902: «Παρά το νεώριον δε τούτο αφιστάμενον της Μονής 20΄, υπάρχει κατηρειπωμένος πύργος, χρησιμεύσας ως σκοπιά κατά τας ληστροπειρατικάς επιδρομάς, εφ' ου ίδρυτο ναΐδιον, επί τη μνήμη του αγίου Ανδρέου.»

Η χρονολογία κατασκευής του πύργου είναι άγνωστη. Σίγουρα δεν είναι του 5ου αιώνα όπως υπαινίσσεται το όνομά του. Το πιο πιθανό είναι να είναι μεταβυζαντινός του 15ου-16ου αιώνα, όπως η πλειοψηφία των πύργων στο Άγιο Όρος. Το γεγονός όμως ότι είχε πρωτίστως αμυντικό ρόλο, αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να είναι πιο παλιός.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Πρόκειται για κτίσμα (διαστάσεων 7,20 x 6,80 μέτρων με μέγιστο σωζόμενο ύψος 9,00 μέτρα) από ασβεστόκτιστη αργολιθοδομή ενισχυμένη με σχετικά πυκνές καθ' ύψος σχάρες ξυλοδεσιών.