Καστρολογοσ

Κάστρα της Ελλάδας
 

Αρχάγγελος, Δήμος Ρόδου, Νομός Δωδεκανήσου,Νότιο Αιγαίο

Κάστρο Αρχαγγέλου

  
★ ★ ★ ★ ★
 <  931 / 1103  > 
  • Φωτογραφιες
  • Δορυφορικη
  •   Χαρτης  


Τοποθεσία:
Αρχάγγελος Ρόδου, 27 χλμ από τη Ρόδο, στην ανατολική ακτή
Περιφέρεια > Νομός: Greek Map
Νότιο Αιγαίο
Ν.Δωδεκανήσου
Δήμος > Πόλη ή Χωριό:
Δ.Ρόδου
• Αρχάγγελος
Υψόμετρο:
Υψόμετρο ≈ 216 m 
Χρόνος Κατασκευής  Προέλευση
πριν από 1457  
ΙΩΑΝΝΙΤΙΚΟ
H 
Τύπος Κάστρου  Κατάσταση
Κάστρο  
Μετρια
 
 
 
 
 
 
 

Κάστρο χτισμένο σε φυσικό βράχο ύψους 216μ, 27 χλμ. νοτίως της πόλης της Ρόδου, στα ανατολικά του οικισμού του Αρχαγγέλου κοντά στην ακτή.


Ιστορία

Για το κάστρο του Αρχάγγελου έχουν διατυπωθεί υποθέσεις ότι στη θέση του προϋπήρχε Βυζαντινό φρούριο ή ακόμα και Μυκηναϊκή ακρόπολη (όπως υπαινίσσονται και οι πινακίδες που υπάρχουν για το κάστρο με την ένδειξη «Ακρόπολη»), αλλά δεν υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που να επιβεβαιώνουν αυτές τις υποθέσεις.

Ξέρουμε σίγουρα ότι το κάστρο σχεδόν καταστράφηκε σε μια επιδρομή των Τούρκων το 1457. Άρα υπήρχε από πριν, αλλά όχι από πολύ πιο πριν.

Φαίνεται ότι οικοδομήθηκε για την προστασία του οικισμού πριν από το 1457, επί Μεγάλου Μαγίστρου Jacques de Milly (1454-1461). Μετά την καταστροφή του 1457, έγιναν εσπευσμένα επισκευές που ολοκληρώθηκαν επί Μεγάλων Μαγίστρων Pedro Raimondo Zacosta (1461-1467) και Giovanni Battista degli Orsini (1467-1476).

Όπως προαναφέρθηκε, το 1457 έγινε επιδρομή του τουρκικού στόλου κατά του Αρχαγγέλου και το κάστρο, που αποδείχθηκε ότι δεν ήταν αρκετά ισχυρό, έπαθε μεγάλες ζημιές. Το 1475 πάντως, αναφέρεται σε διάταγμα του D’Aubusson ως ένα από τα πιο ισχυρά κάστρα της Ρόδου, στο οποίο θα μπορούσε να βρει καταφύγιο ο πληθυσμός σε περίπτωση επιδρομής. Ωστόσο, το 1479 δόθηκε διαταγή στους κατοίκους του Αρχαγγέλου να μεταφερθούν για λόγους ασφαλείας στο γειτονικό κάστρο Φαρακλού.
Το 1503 αναφέρεται και δεύτερη επιδρομή του τουρκικού στόλου εναντίον του ίδιου οικισμού και μερική καταστροφή του κάστρου.


Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Η οχύρωση είναι επιμήκης στον άξονα ΒΔ-ΝΑ, με έκταση 3.000 τ.μ. και περίμετρο τειχών 240 μ. με οδοντώσεις στις γωνίες. Το πάχος των τειχών δεν ξεπερνά τα 0,80 μ. (δηλαδή πρόκειται για ασυνήθιστα λεπτό τείχος).

Στο κάστρο Αρχαγγέλου ουσιαστικά δεν υπάρχουν πύργοι. Υπάρχει κάτι σαν πύργος στη ΒΔ άκρη κοντά στην πύλη που είναι ενίσχυση (μπαρμπακάς) της οχύρωσης της πύλης. Επίσης στη δυτική πλευρά υπάρχει ένας μικρός, μπαζωμένος εσωτερικά κυλινδρικός πύργος που ίσως είναι κατάλοιπο παλιότερης οχύρωσης. Στη ΒΔ πλευρά βρίσκεται η είσοδος.

Στα βόρεια της εισόδου οικοδομήθηκε o ναΐσκος του Αγίου Γεωργίου, o οποίος αναστηλώθηκε κατά την Ιταλοκρατία. Το κάστρο διακοσμούν οικόσημα του Μεγάλου Μαγίστρου Zacosta με το οικόσημο του Τάγματος στη βόρεια πλευρά, ενώ στην ανατολική, οικόσημα του degli Orsini και του Τάγματος των Ιωαννιτών.

Η βόρεια πλευρά του έχει αμυντικό μέτωπο 100 μ. περίπου, χωρίς να κάμπτεται και χωρίς ενδιάμεσους πύργους. Αντίθετα, στη νότια πλευρά το τείχος φιδοσέρνεται πότε μέσα και πότε έξω και έτσι έδινε την ευκαιρία στους αμυνόμενους να ελέγχουν όλη τη γραμμή άμυνας και να πλαγιοβάλλουν. Γενικά το κάστρο του Αρχαγγέλου δεν ήταν τόσο ισχυρό για να αντέξει επίθεση οργανωμένου στρατού, παρά μόνο για να προφυλάξει τους κατοίκους του από πειρατικές επιδρομές και μικρής κλίμακας επιθέσεις.


Πρώτη δημοσίευση στον Καστρολόγο:    Μάρτιος 2013
Τελευταία ενημέρωση κειμένου/πληροφοριών:   Οκτώβριος 2021
Τελευταία προσθήκη φωτογραφιών/βίντεο:  Οκτώβριος 2021

Πηγές

  • ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ, τεύχος 35/Β1 - 1980
  • Πληροφορίες από άρθρο του Dr. Michael Losse από τον οποίο προέρχονται και οι φωτογραφίες 14,15 (2008) και 2,16 (2016). Το αρχικό κείμενο υπάρχει στην αγγλική σελίδα του κάστρου.

    Βιβλιογραφία

    Berg, Albert: Die Insel Rhodus, aus eigener Anschauung und nach den vorhandenen Quellen historisch, geographisch, archäologisch, malerisch beschrieben und durch Originalradirungen und Holzschnitte nach eigenen Naturstudien und Zeichnungen illustrirt von Albert Berg. Braunschweig 1862.
    Flandin, Eugène [Jean-Baptiste Eugène Napoléon]: Voyage à l'île de Rhodes (Le tour monde, 1862, II9). Paris 1862.
    Gerola, Giuseppe: I monumenti medioevali delle 13 Sporadi. In: Annuario Scuola Arch. Atene I, 1914, pp. 319-356.
    Kollias, Elias: The castles of the Knights Hospitallers in the Dodecanese Islands. In: Anna Triposkoufi/Amalia Tsitouri (Ed.): Venetians and Knights Hospitallers. Military Architecture Networks (ARCHI-MED Pilot Action) [Hellenic Ministry of Culture, Directorate of Byzantine & Postbyzantine Monuments]. Athens 2002, pp. 165-181.
    Losse, Michael: Die Burgen und Festungen des Johanniter-Ritterordens auf Rhódos und in der Ägäis (Griechenland) 1307-1522. (Publisher: Nünnerich-Asmus Verlag) Mainz 2017.
    Poutiers, Jean-Christian: Rhodes et ses Chevaliers (1306-1523). Approche historique et archéologique. Imprimerie Catholique sal Araya, Liban 1989.
    Spiteri, Stephen C.: Fortresses of the Cross. Hospitaller Military Architecture (1136-1798). Valleta (Malta) 1994.
    Spiteri, Stephen C.: Fortresses of the Knights. Ħamrun (Malta) 2001.
    Stefanidou, Alexandra: Castles of the Knights Hospitallers. In: Anna Triposkoufi/Amalia Tsitouri (Ed.): Venetians and Knights Hospitallers. Athens 2002, pp. 184-253.
    Στεφανίδου, Αλεξάνδρα: Η Μεσαιωνική Ρόδος. Με βάση το χειρόγραφο και την εικονογράφηση του Johannes Hedenborg (1854). / The Medieval Rhodes. Based on the Manuscript and Illustrations of Johannes Hedenborg (1854). 2004.



Τα δικά σας σχόλια:

Δεν υπάρχουν σχόλια


Στείλτε σχόλιο, παρατήρηση, πληροφορία:

Η απευθείας υποβολή σχολίων μέσα από την ιστοσελίδα έχει απενεργοποιηθεί. Αν θέλετε να στείλετε κάποιο σχόλιο, χρησιμοποιήστε τη φόρμα επικοινωνίας.

Αν το επιθυμείτε, το μήνυμα που θα στείλετε με αυτόν τον τρόπο θα δημοσιευθεί στα σχόλια αυτής της σελίδας.