Το Κάστρο του Αγίου Γεωργίου είναι χτισμένο σε ένα ύψωμα σε απόσταση 7 χιλιόμετρων από το Αργοστόλι και δεσπόζει στο νότιο τμήμα της Κεφαλονιάς και στον κόλπο του Αργοστολίου. Το κάστρο ξεκίνησε να χτίζεται στη Φραγκοκρατία αλλά επεκτάθηκε και απόκτησε στρατηγική σημασία κατά τη διάρκεια της Ενετοκρατίας.

Για πολλά χρόνια ήταν το διοικητικό κέντρο της Κεφαλονιάς μέχρι που μεταφέρθηκε η πρωτεύουσα στο Αργοστόλι τον 18ο αιώνα. Παρόλες τις καταστροφές που έχει υποστεί από τους σεισμούς, αλλά και τη φθορά του χρόνου, το κάστρο του Αγίου Γεωργίου παραμένει εντυπωσιακό και σήμερα, ως χαρακτηριστικό δείγμα της Βενετσιάνικης οχυρωματικής τέχνης.

Ιστορία

Η δημιουργία του χρονολογείται στον δωδέκατο αιώνα μ.Χ. από τους Βυζαντινούς. Κατά τη διάρκεια της διακυβέρνησης του νησιού από τους παλατίνους κόμητες Ορσίνι έγιναν κάποιες αλλαγές, οι οποίες γενικεύτηκαν στα μέσα του 16ου αιώνα, όταν πια βρισκόταν στα χέρια των Βενετών.

Η σημαντικότερη στιγμή της ιστορίας του ήταν η πολιορκία και άλωσή του τα Χριστούγεννα του 1500 από τις ενωμένες χριστιανικές δυνάμεις Βενετών και Ισπανών, υπό τη γενική αρχηγία του Γκονσάλο ντε Κόρδοβα, από τα χέρια των Οθωμανών που είχαν καταλάβει το νησί το 1484.

Με τη δημογραφική ανάκαμψη του νησιού πύκνωσαν οι κατοικίες μέσα στο φρούριο που προορίζονταν για τις αρχές και τους ευγενείς (μπόργκο), και σταδιακά αναπτύχθηκε οικισμός (εξώμπουργο, προάστιο) γύρω και κάτω από τα τείχη. Το φρούριο του Αγίου Γεωργίου έχασε την αμυντική του σημασία από τα τέλη κιόλας του 16ου αιώνα. Η άμυνα του νησιού απαιτούσε πλέον την ανέγερση οχυρών κοντά στις θάλασσες και τα λιμάνια.

H ανακατασκευή του κάστρου από τους Ενετούς τελείωσε το 1545 και σύντομα έγινε το οικονομικό και δοιηκιτικό κέντρο του νησιού.

Το κάστρο υπέστη ζημιές από τους σεισμούς το 1636 και 1637. Παρόλο που ο οικισμός στο κοντινό Αργοστόλι με τον καιρό ξεπέρασε το Κάστρο σε οικονομική και κοινωνική σημασία, το Κάστρο συνέχισε να είναι η πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το 1757. Μόνο τότε μεταφέρθηκε η έδρα των αρχών στο Αργοστόλι. Οι τελευταίοι σεισμοί του 1953 προξένησαν μεγάλες καταστροφές. Σήμερα πολύ λίγα σπίτια βρίσκονται στον ομώνυμο οικισμό εξωτερικά του φρουρίου (εξώμπουργο), και οι κάτοικοι μένουν εκεί για συναισθηματικούς λόγους σε μια περισσότερο κλειστή κοινωνία.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το φρούριο έχει έκταση περίπου 18 στρέμματα (18.000 τ.μ.) και περίμετρο 570 600 μέτρα. Έχει πολυγωνικό σχήμα. Αποτελείται από το εξωτερικό περιτείχισμα, τον εσωτερικό περίβολο, που έχει σχήμα πετάλου, και μια βραχώδη κορυφή που υψώνεται στο κέντρο περίπου του περιβόλου όπου βρίσκονται τα ερείπια του λεγόμενου Παλαιού Φρουρίου.

Οι Βενετοί μόλις κατέλαβαν το νησί φρόντισαν για την ενίσχυση του φρουρίου προκειμένου να προστατευτεί και από τις επιθέσεις πειρατών που την περίοδο εκείνη λυμαίνονταν τις θάλασσες. Το 1504 κατασκευάστηκε ένα νέο εξωτερικό περιτείχισμα, που σώζεται μέχρι σήμερα. Στο εξής προσθήκες και βελτιώσεις γίνονταν ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Φαίνεται ότι οι Βενετοί ενίσχυσαν ιδιαίτερα το βορειοανατολικό μέρος του τείχους, καθώς και το τμήμα που βρίσκεται απέναντι από το Προάστιο, απ' όπου το έδαφος είναι ομαλότερο και οι επιθέσεις θα ήταν ευκολότερες, γιατί από την πλευρά του Προαστίου ανοικοδομήθηκε ο ισχυρότερος προμαχώνας, ενώ στην πρόσοψη που είναι στραμμένη προς το Αργοστόλι υπάρχουν επιχωματώσεις ύψους 1,70 μ. και πάνω σ' αυτές επάλξεις πλάτους 2 μ.

Το νοτιοδυτικό μέρος του τείχους ήταν ασθενέστερα εξοπλισμένο. Η θωράκιση του φρουρίου από την πλευρά αυτή ήταν φυσική, γιατί το έδαφος είναι δύσβατο, βραχώδες και απότομο, έτσι ώστε να μη προσφέρεται για επίθεση και ανάπτυξη του πεζικού με τα δεδομένα της εποχής εκείνης. Μέσα στο φρούριο υπήρχαν κτήρια δημόσια και ιδιωτικά, ναοί, αποθήκες τροφίμων και πυρομαχικών, στρατώνες, νοσοκομεία, φυλακές, δεξαμενές νερού. Σε πολλά κτήρια ήταν εντοιχισμένα οικόσημα ευγενών.

Διασώζονται εκκλησίες και κτίσματα στο εσωτερικό, καθώς και στο προάστιο (μπόργκο) ανατολικά της εισόδου. Στο μπόργκο του Κάστρου υπάρχει ο μητροπολιτικός ναός Ιερός Ναός της Ευαγγελίστρας, χαρακτηριστικό δείγμα επτανησιακού μπαρόκ. Στο εσωτερικό φυλάσσονται αξιόλογες μεταβυζαντινές εικόνες από τους ερειπωμένους ναούς του Κάστρου. Στα νότια του Κάστρου βρίσκεται η ιστορική Μονή Αγίου Ανδρέα Μηλαπιδιάς. Στο παλαιό καθολικό της λειτουργεί εκκλησιαστικό μουσείο με αξιόλογες εικόνες. Στον περίβολο του φρουρίου, κοντά σε μια μικρή πλατεία, υπάρχουν τα ερείπια της καθολικής εκκλησίας του Αγίου Νικολάου. Μέσα στο κάστρο υπήρχε πλήθος εκκλησιών, των οποίων μόνο τα ερείπια σώζονται σήμερα.

Πηγές