Ξηρολιθική οχύρωση σε παραθαλάσσιο λόφο δυτικά από το Πέραμα, απέναντι από τον ναύσταθμο Σαλαμίνας.

Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Η περιοχή είναι απαγορευμένη. Η επίσκεψη είναι δυνατή μόνο με άδεια του Πολεμικού Ναυτικού και μόνο με συνοδεία.

Όπως φαίνεται και από τη φωτογραφία στην κάτοψη, ο λόφος είναι ακριβώς απέναντι από τον Ναύσταθμο και το λιμάνι της Σαλαμίνας. Δηλαδή σε στρατηγικό σημείο που εποπτεύει το στενό της Σαλαμίνας.
Σύμφωνα με μια θεωρία, στον λόφο αυτό στήθηκε ο θρόνος του Ξέρξη για να παρακολουθήσει τη ναυμαχία της Σαλαμίνας το 480 π.Χ. Η θέση επισημαίνεται ως “Xerxes’ Throne” στο openstreetmap.org. Πάντως, ως θέση για τον θρόνο του Ξέρξη είναι ευρύτερα αποδεκτή (αλλά όχι αποδεδειγμένη) μια άλλη θέση, 2 χιλιόμετρα πιο ανατολικά, σε λόφο με καλύτερη θέα προς όλη την ανατολική ακτή της Σαλαμίνας. Σημειωτέον ότι και σε αυτήν την άλλη θέση υπάρχει επίσης μια ξερολιθική οχύρωση με άγνωστη ιστορία.

Ιστορία

Η ιστορία της συγκεκριμένης οχύρωσης είναι άγνωστη. Δεν έχει απασχολήσει ποτέ κάποιον ερευνητή (εξ όσων γνωρίζουμε) και δεν αναφέρεται από κάποια ιστορική πηγή.

Στην κατασκευή έχουν χρησιμοποιηθεί ημικατεργασμένοι λίθοι ενώ δεν έχει χρησιμοποιηθεί συνδετικό κονίαμα ούτε πλίνθοι. Η τεχνοτροπία κατασκευής δείχνει ότι δεν ήταν αρχαία οχύρωση (οι αρχαίοι έκαναν πολύ πιο επιμελημένες κατασκευές, με κατεργασμένους λίθους) ούτε βυζαντινή κατασκευή καθώς σε αυτήν την περίπτωση θα είχαν χρησιμοποιηθεί πλίνθοι και συνδετικό κονίαμα.
Το πιο πιθανό είναι να πρόκειται για οχύρωση της Φραγκοκρατίας και, πιο συγκεκριμένα, των αρχών του 13ου αιώνα, όταν η περιοχή ανήκε στην οικογένεια Ντελαρός. Ειδικά την πρώτη περίοδο της Φραγκοκρατίας, όταν Μέγας Κύρης των Αθηνών ήταν ο Βουργουνδός Όθων Ντελαρός (Otto de la Roche, 1205-1225) οι Φράγκοι στην προσπάθειά τους να επιβληθούν στη Νότια Ελλάδα, δημιούργησαν στα γρήγορα αρκετές οχυρώσεις, χωρίς υψηλές προδιαγραφές στην ποιότητα κατασκευής, που δεν άντεξαν στον χρόνο και δεν χρησιμοποιήθηκαν για πολύ. Τέτοιες οχυρώσεις συναντούμε κάμποσες σε Αργολίδα και Κορινθία (που ήταν επίσης στην επικράτεια των Ντελαρός) όπως το Κάστρο του Μουντ Εσκουβέ, το οχυρό Γκύκλος κ.ά., με τα οποία υπάρχουν ομοιότητες τόσο ως προς την ξερολιθική κατασκευή όσο και ως προς την κάτοψη.

Τούτων όλων λεχθέντων, θα πρέπει να επισημάνουμε ότι αυτές οι ξερολιθικές οχυρώσεις σε Αργολίδα, Κορινθία Αττική παρουσιάζουν μεν αρκετές ομοιότητες μεταξύ τους και πιθανότατα ανήκουν στην ίδια περίοδο, αλλά δεν είναι εντελώς σίγουρο ότι είναι φράγκικες του 13ου αιώνα. Είναι όμως το πιο πιθανό.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το σχήμα του οχυρού είναι κάτι μεταξύ πενταγώνου και κύκλου με διάμετρο 45μ.
Η περίμετρος των τειχών είναι περίπου 145μ. που περικλείει μια έκταση 1,5 στρέμματος.

Στο κέντρο αυτής της έκτασης υπάρχουν τα ερείπια ενός κυκλικού κτίσματος διαμέτρου 5μ. περίπου που προφανώς ήταν ο κεντρικός πύργος (φωτ.1). Στη βόρεια γωνία διακρίνονται τα θεμέλια ενός άλλου πύργου (φωτ.8), ενώ κοντά του στην ανατολική πλευρά του οχυρού υπήρχαν άλλοι δύο πύργοι (φωτ.6,7), κοντά ο ένας στον άλλον, κάτι που σημαίνει ότι μάλλον προστάτευαν μια πύλη.

Τα ερείπια του οχυρού διατηρούνται σε πολύ μικρό ύψος και τα περισσότερα είναι λιθοσωροί. Το περίγραμμα όμως της οχύρωσης διαγράφεται καθαρά.

Πηγές