Καστρολογοσ

Κάστρα της Ελλάδας
 

Σμέρνα, Δήμος Ζαχάρως, Νομός Ηλείας,Δυτική Ελλάδα

Κάστρο Σμέρνας

  
★ ★ ★ ★ ★
 <  357 / 1103  > 
  • Φωτογραφιες
  • Δορυφορικη
  •   Χαρτης  
  •  Κατοψη 


Τοποθεσία:
Σε λόφο κοντά στο χωριό Σμέρνα Ηλείας πάνω από τη σπηλιά-μοναστήρι της Παναγίας
Περιφέρεια > Νομός: Greek Map
Δυτική Ελλάδα
Ν.Ηλείας
Δήμος > Πόλη ή Χωριό:
Δ.Ζαχάρως
• Σμέρνα
Υψόμετρο:
Υψόμετρο ≈ 730 m 
(Σχετικό ϋψος ≈300 m)
Χρόνος Κατασκευής  Προέλευση
14ος αιών  
ΦΡΑΓΚΙΚΟ
H 
Τύπος Κάστρου  Κατάσταση
Ερείπια Κάστρου  
Δυσδιακριτο
 
 
 
 
 
 
 

Υπολείμματα φράγκικου κάστρου στο βουνό Σμέρνα, σε υψόμετρο 730 μέτρα, δυτικά του ομώνυμου χωριού της Ζαχάρως Ηλείας.

Στη θέση του ακρόπυργου του κάστρου έχει κτιστεί από τη δεκαετία του ‘60 πυροφυλάκιο (πύργος Δασοπροστασίας). Από το κάστρο σώζονται κατάλοιπα τειχών και λιθοσωροί στη νότια πλαγιά του βουνού, κοντά στην κορυφή.


Τοποθεσία & Στρατηγική Σημασία

Η θέση του κάστρου έχει εξαιρετική ορατότητα προς τον κάμπο της Ηλείας, αλλά και προς την κεντρική και νότια Πελοπόννησο και μέχρι το Ιόνιο και τις βουνοκορφές της βόρειας Πελοποννήσου. Παρά την εξαιρετική θέση και την εγγύτητά του με τον στρατηγικής σημασίας δρόγγο των Σκορτών, δεν φαίνεται ότι αξιοποιήθηκε ιδιαίτερα και δεν υπήρξε ποτέ σημαντικό κάστρο.


Ιστορία

Στη λίστα με τα φέουδα του 1377 αναφέρεται ως Castello della Smirina. Είναι η μοναδική αναφορά από μεσαιωνική πηγή που υπάρχει για το κάστρο.

Ο Γάλλος ερευνητής Antoine Bonn το ταυτίζει με το θρυλικό Αράκλοβο, αλλά σήμερα πιστεύεται ότι το Αράκλοβο βρισκόταν αλλού, στην κορυφή Χρυσούλι του όρους Μίνθη. Άλλοι ερευνητές (Phillipson, 1959 κ.ά.) θεωρούν ότι στη θέση προϋπήρχε η αρχαία πόλη Υπάνα.

Το κάστρο δεν αναφέρεται ούτε στα γεγονότα της επέκτασης του Δεσποτάτου του Μυστρά προς βορρά ούτε στις εξιστορήσεις της Οθωμανικής κατάκτησης. Αυτό δείχνει ότι μάλλον εγκαταλείφθηκε σχετικά νωρίς: το αργότερο στις αρχές του 15ου αιώνα. Ίσως να χρησιμοποιήθηκε, τους επόμενους αιώνες, περιστασιακά σαν καταφύγιο από τους κατοίκους του γειτονικού μεσαιωνικού οικισμού Παλιό Ξεροχώρι.


Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το κάστρο στην κορυφή είναι κατεστραμμένο, αλλά ο Antoine Bonn πρόλαβε να το επισκεφτεί πριν το 1960, όταν υπήρχαν ακόμα ερείπια, και κατέγραψε κάποια στοιχεία, ενώ σχεδίασε και την κάτοψη του κάστρου. Ο κεντρικός πύργος είχε διαστάσεις 9μ✖10μ στο μέσο ενός πολυγωνικού οχυρωματικού περιβόλου με μέγιστο πλάτος περί τα 35 μέτρα. Το περίγραμμα της βάσης του πύργου είναι ακόμα ορατό.
Η είσοδος ήταν από στη νοτιοδυτική πλευρά όπου καταλήγει το ελικοειδές μονοπάτι προς την κορυφή.

Στη βόρεια πλαγιά του βουνού, στο μέσο της περίπου, υπάρχει η σπηλιά-μοναστήρι της Παναγίας. Μέχρι εκεί πάει ασφαλτοστρωμένος δρόμος.

Στη νότια πλαγιά του βουνού, κάτω από την κορυφή, υπάρχουν χαλάσματα και υπολείμματα τειχών με ακαθόριστο περίγραμμα και αδιευκρίνιστη χρήση. Ίσως ήταν προέκταση της οχύρωσης ή κατάλοιπα από οικισμό εκτός κάστρου. Δεν υπάρχουν ευρήματα (κεραμικά, όστρακα κλπ), αλλά εξ όσων γνωρίζουμε ο χώρος δεν έχει ερευνηθεί συστηματικά.


Πρώτη δημοσίευση στον Καστρολόγο:    Μάρτιος 2016

Πηγές

  • Antoine Bon, 1969, La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d'Achaïe (1205-1430), Editions de Boccard, pp.373,375-377,646
  • Konstantinos Kourelis, “MONUMENTS OF RURAL ARCHAEOLOGY MEDIEVAL SETTLEMENTS ΙΝ ΤΗΕ NORTHWESTERN PELOPONNESE”, Presented to the Faculties of the University of Pennsylvania in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree of Doctor of Philosophy, 2003, pp.406-407,572-573
  • Ιστοσελίδα Αριστομένης ο Μεσσήνιος - Το Κάστρο της Σμέρνας, Τριφυλία



Τα δικά σας σχόλια:

Δεν υπάρχουν σχόλια


Στείλτε σχόλιο, παρατήρηση, πληροφορία:

Η απευθείας υποβολή σχολίων μέσα από την ιστοσελίδα έχει απενεργοποιηθεί. Αν θέλετε να στείλετε κάποιο σχόλιο, χρησιμοποιήστε τη φόρμα επικοινωνίας.

Αν το επιθυμείτε, το μήνυμα που θα στείλετε με αυτόν τον τρόπο θα δημοσιευθεί στα σχόλια αυτής της σελίδας.