Ερείπια μικρού μεσαιωνικού κάστρου σε απόκρημνο βραχώδη λόφο με την ονομασία «Καστρέλλι» ή «Κορφί». Ο βράχος (κατάφυτος με βελανιδιές) βρίσκεται πάνω στον επαρχιακό δρόμο, λίγο πριν τη διακλάδωση που οδηγεί προς Πέτρα ή Καλλονή.

Ιστορία

Η οχύρωση είναι μεσαιωνική, αλλά απροσδιόριστης χρονολογίας παρουσιάζοντας ομοιότητες με άλλα αχρονολόγητα και ερειπωμένα κάστρα στο εσωτερικό της Λέσβου, όπως της Αγιάσου , το Χαλαντρόκαστρο (που είναι χτισμένο σε παρόμοιας μορφολογίας βράχο) κλ.π. Οι οχυρώσεις αυτές, για τις οποίες δεν υπάρχουν αναφορές από ιστορικές πηγές, φαίνεται πως ήταν αρχικά κατασκευές της μεσοβυζαντινής περιόδου, μάλλον των σκοτεινών χρόνων (μεταξύ 7ου και 9ου αιώνα), όταν Σαρακηνοί και άλλοι πειρατές λυμαίνονταν το Αιγαίο, αλλά συνέχισαν να χρησιμοποιούνται τουλάχιστον μέχρι την γενοβέζικη περίοδο των Γατελούζων (1355-1462), δεδομένου ότι σε ορισμένα από αυτά, όπως της Αγιάσου, είναι εμφανείς οι Γενοβέζικες ενισχύσεις.

Έτσι και το Καστρέλλι της Στύψης: χωρίς να γνωρίζουμε κάτι για την ιστορία του με βεβαιότητα, υποθέτουμε πως κατασκευάστηκε κάπου μεταξύ 7ου και 10ου αιώνα και συνέχισε να χρησιμοποιείται πιθανότατα για αρκετούς αιώνες. Δεν αποκλείεται όμως και να κατασκευάστηκε αρκετά αργότερα λ.χ. τον 14ο αιώνα. Σκοπός της ύπαρξης κάστρου σε αυτό το σημείο ήταν η επιτήρηση του κάμπου της Πέτρας, και η προστασία των διόδων προς το εσωτερικό του νησιού και προς τα ορυχεία της πολύτιμης στυπτηρίας.
Το μικρό μέγεθός της οχύρωσης στο εσωτερικό δείχνει ότι μάλλον δεν ήταν ποτέ οικισμός, αλλά απλή στρατιωτική εγκατάσταση επανδρωμένη από μικρή φρουρά.
Επί Τουρκοκρατίας θα πρέπει να περιέπεσε σε αχρηστία, καθώς σε μια εποχή που δεν υπήρχαν πλέον εχθρικές επιδρομές, δεν υπήρχε μεγάλη ανάγκη για την προστασία των εσωτερικών διαδρομών στο νησί.

Δομικά, Αρχιτεκτονικά, Οχυρωματικά Στοιχεία

Το κάστρο κατελάμβανε ένα μικρό πλάτωμα που ξεκινούσε από τον επιβλητικό βράχο χαμηλά στα ανατολικά και επεκτεινόταν προς τα δυτικά. Δεν πρέπει να υπήρχαν τείχη σε όλες τις πλευρές επειδή η μορφολογία του εδάφους παρείχε επαρκή φυσική προστασία.
Από την οχύρωση σώζεται ένας μισογκρεμισμένος πύργος στην βορινή πλευρά, η οποία είναι η πλέον προσβάσιμη. Σώζεται μόνο η βορειοανατολική πλευρά του πύργου σε ύψος 2 μέτρων, ενώ από τις υπόλοιπες πλευρές είναι ορατά τα θεμέλια. Είναι κατασκευασμένος από μικρές ακατέργαστες πέτρες και κουρασάνι, επενδυμένος με ημιλαξευμένη πέτρα και ξυλοδεσιές. Τμήμα του τείχους υπάρχει και στην ανατολική πλευρά ενώ στη δυτική πλευρά, κοντά στον βράχο σώζεται μια ορθογώνια δεξαμενή (κιστέρνα), μήκους 10 μέτρων περίπου.

Το μέρος σήμερα δεν είναι επισκέψιμο, καθώς υπάρχει περίφραξη στα σημεία πρόσβασης. Επίσης υπάρχουν πινακίδες που απαγορεύουν τη φωτογράφιση. Προφανώς, υπάρχει σύγχρονη στρατιωτική εγκατάσταση στο πλάτωμα του παλιού κάστρου, και είναι άγνωστο αν σώζεται ακόμα κάτι.

Πηγές